Poznaj rodzinę ostatniego szacha Iranu – niektórzy twierdzą, że ocalenie kraju zależy od ich powrotu z wygnania

„`html

Cyrus Reza Pahlawi – życie księcia na wygnaniu

Cyrus Reza Pahlawi miał zaledwie 19 lat, gdy razem z rodziną musiał opuścić Iran, uciekając przed rewolucją islamską. Doskonale pamiętał luksusowy czas monarchii przed przejęciem władzy przez ajatollahów, w tym koronację swojego ojca, Mohammada Rezy Pahlaviego, w 1967 roku. Wydarzenie to przeszło do historii nie tylko z racji splendoru – wtedy to szach koronował również swoją żonę, czyniąc ją pierwszą kobiecą cesarzową Iranu. Reza miał wówczas 7 lat i podczas ceremonii ubrany był w mundur, otrzymując tytuł „Księcia Koronnego Iranu”, co oznaczało jego oficjalny status następcy tronu.

Dziś jego nazwisko ponownie trafia na czołówki wiadomości. O Rezie mówi się jako o liderze irańskiej opozycji, księciu na wygnaniu oraz osobie nawołującej Irańczyków do walki o wolność. Ostatnio zwrócił uwagę światowych mediów, gdy przestał śledzić i zablokował Donalda Trumpa na Instagramie po ogłoszeniu przez prezydenta USA zawieszenia broni z Iranem. Choć rodzina Pahlavich od lat mieszka w Stanach Zjednoczonych, ich losy związane są także z Paryżem i Londynem.

Legenda domu Pahlavi i społeczne podziały

Od czasu rewolucji islamskiej wokół rodziny Pahlavi narosło wiele mitów. Po wyjeździe z kraju w 1979 roku i śmierci szacha w Egipcie w 1980 roku, Reza ogłosił się dziedzicem tronu, co uznaje dzisiaj wielu Irańczyków. Czy obecna sytuacja na Bliskim Wschodzie stwarza realną szansę na powrót Pahlavich do Iranu? Pytanie to zyskuje na aktualności również dlatego, że Reza jest bardzo aktywny w mediach. Występuje publicznie, dzieli się opiniami, a jego wypowiedzi szeroko cytują światowe agencje.

W Iranie opinie na temat księcia są podzielone. Współczesne pokolenia, szczególnie młodzi ludzie, widzą w nim nadzieję na zmianę. Internet jest miejscem, gdzie temat Pahlavich wywołuje ożywione dyskusje, zwłaszcza w diasporze irańskiej, podczas gdy w samym kraju temat jest podejmowany z rezerwą. Jak twierdzi Aein Ghobadi, irański tłumacz mieszkający w Polsce, rodzina królewska budzi dziś wśród Irańczyków skrajne uczucia – dla jednych to nowoczesny symbol przedrewolucyjnego Iranu, dla innych powód do wstydu i historycznych wyrzutów sumienia.

• W sieci pojawiają się liczne komentarze wyrażające tęsknotę za epoką monarchii.
• Na profilach społecznościowych wdowy po ostatnim szachu Irańczycy przepraszają za tamte wydarzenia.
• Wielu uważa, że rodzina Pahlavich odbudowywała Iran przez ponad pół wieku, a ich utrata była dla kraju ogromną stratą.

Kim są potomkowie szacha – losy rodziny królewskiej

Farah Pahlavi, wdowa po szachu, zbliża się do 87. urodzin, mieszka we Francji oraz USA i jest bardzo aktywna w mediach społecznościowych. Jej konto na Instagramie obserwuje trzy miliony osób. Nosi tytuł szachbanu i do dziś pozostaje jedyną cesarzową w historii kraju, uznawaną za symbol praw kobiet i nowoczesności. Była trzecią żoną szacha oraz matką czworga jego dzieci.

1. Farahnaz – najstarsza córka, nie angażuje się publicznie.
2. Leila – zmarła w młodym wieku; była modelką, studiowała w USA i Szwajcarii.
3. Ali Reza – młodszy syn, popełnił samobójstwo w 2011 roku, naukowiec specjalizujący się w kulturze perskiej.
4. Reza Pahlavi II – obecny przywódca rodowej opozycji, ojciec trzech córek.

Farah Pahlavi doczekała trzech wnuczek – córek Rezy:

• Noor – najstarsza, urodzona w 1992 r., psycholożka, absolwentka Columbia Business School, mieszka w Nowym Jorku, angażuje się w sprawy irańskie.
• Iman – rocznik 1993, w 2024 roku wyszła za mąż za amerykańskiego biznesmena, mieszka w Nowym Jorku, ukończyła psychologię.
• Farah – najmłodsza, urodzona w 2004 roku, o której na razie niewiele wiadomo.

Życie rodziny na emigracji

Początki nowego życia rodziny królewskiej rozpoczęły się w USA, gdzie osiedli się w Connecticut. W 1984 roku Farah Pahlavi kupiła rezydencję na przedmieściach Greenwich, zabezpieczoną przez ochroniarzy i psy. Rodzina obawiała się represji rewolucjonistów. W 1998 roku dom sprzedano, a Farah wyprowadziła się do okolic Waszyngtonu.

Reza Pahlavi wraz z żoną Yasmine Etemad-Amini, wykształconą prawniczką, osiedlił się najpierw w Great Falls, potem w stanie Maryland. W 1996 roku kupił dom w Potomac pod Waszyngtonem, który niedawno trafił na sprzedaż. Żona Rezy prowadzi Fundację Dzieci Iranu, angażując się także w działania społeczne związane ze zdrowiem kobiet.

• Komentatorzy internetowi wytykają rodzinie Pahlavich nieidealną znajomość języka perskiego, co niekiedy bywa temat dyskusji podczas publicznych wystąpień.

Cyrus Reza Pahlavi aktywnie uczestniczy w działalności opozycyjnej, promując ideę przywrócenia monarchii w Iranie. Często występuje jako mówca na prestiżowych uniwersytetach. Jego rola znacząco wzrosła po protestach społeczeństwa, które wybuchły w 2022 roku w związku ze śmiercią Mahsy Amini.

Szansa na powrót Pahlavich – polityczne i społeczne nastroje

W 2023 roku Reza Pahlavi spotkał się z izraelskim premierem Benjaminem Netanjahu, biorąc również udział w uroczystościach upamiętniających ofiary Holokaustu. Jego historia i aktywność budzą liczne kontrowersje i żywe dyskusje zarówno w Iranie, jak i pośród diaspory. Po latach wycofania z bezpośredniego udziału w polityce Pahlavi odważnie mówi o ewentualnym powrocie do kraju, wywołując poruszenie wśród zwolenników monarchii i wszystkich tych, którzy marzą o zmianie w Iranie.

Wyraziste stanowisko księcia Rezy jest wynikiem presji społecznej i zmian, jakie obserwuje on zarówno wśród Irańczyków żyjących na emigracji, jak i w kraju. Ostatnie wydarzenia pokazują, że zarówno monarchiści, jak i inni przeciwnicy obecnego reżimu, nie kryją nadziei na upadek systemu ajatollahów i odzyskanie przez Iran dawnej świetności. Bez względu na to, czy powrót monarchii stanie się rzeczywistością, jedno jest pewne – tęsknota za głęboką zmianą wciąż jest żywa po obu stronach irańskiej granicy.

„`