PIP stanie się superurzęd­em od 2026 roku. Pracodawcy otrzymają jedynie 7 dni na złożenie odwołania

„`html

Nowe kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy od 2026 roku

Projekt zmian ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz powiązanych aktach prawnych wprowadza rozległą reformę funkcjonowania PIP. Wśród najważniejszych i budzących największe emocje zmian znajduje się możliwość, aby okręgowy inspektor pracy samodzielnie przekształcał umowy cywilnoprawne na umowy o pracę. Dotąd w takich przypadkach konieczne było skierowanie sprawy do sądu.

Nowe rozwiązania przewidują również inne, istotne modyfikacje, które sprawiają, że reforma traktowana jest jako przełom w działaniu Inspekcji. Wielu przedsiębiorców wyraża niepokój, wskazując, że w rezultacie tych regulacji PIP stanie się jednym z najsilniejszych urzędów kontrolnych w kraju.

Obawy przedsiębiorców wobec nowych uprawnień

Wątpliwości przedsiębiorców dotyczą przede wszystkim potencjalnej zbytniej gorliwości urzędników podczas wdrażania nowych uprawnień. Jak podkreśla wielu przedstawicieli biznesu, nie obawiają się oni przejrzystych kontroli, lecz mogą ucierpieć wskutek nadmiernego stosowania nowych przepisów. Nie każda relacja zawodowa powinna skutkować zawarciem umowy o pracę – w niektórych branżach i sytuacjach elastyczność zatrudnienia jest preferowana zarówno przez pracowników sezonowych, jak i osoby wykonujące różne zlecenia jednocześnie.

Pojawia się zatem pytanie, czy urzędnicy nie będą automatycznie kwalifikować wszelkich współprac na podstawie umów cywilnoprawnych jako stosunku pracy. Ponadto środowisko przedsiębiorców zwraca uwagę, że projektowana ustawa była niedostatecznie konsultowana z przedstawicielami biznesu i w wielu aspektach może być sprzeczna z ideą upraszczania i deregulacji prawa.

Inspekcja Pracy jako super-urząd od 2026 roku

Nowe uprawnienia sprawią, że od 2026 roku Inspekcja Pracy zyska wyjątkową pozycję w polskim systemie kontrolnym. Obecnie nadchodzi czas, by każdy przedsiębiorca dokładnie uporządkował kwestie formalne związane z zatrudnieniem pracowników oraz współpracowników.

Wskazane jest szczególne przeanalizowanie wszystkich stosowanych umów cywilnoprawnych oraz współpracy w modelu B2B, by upewnić się, że nie wykazują one cech stosunku pracy. Jeśli takowe cechy występują – należy rozważyć podpisanie umowy o pracę bądź odpowiednio zmienić warunki współpracy.

Kiedy istnieje stosunek pracy?

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, umowa o pracę powinna być zawarta, jeśli praca jest wykonywana pod kierownictwem, na rzecz pracodawcy, w miejscu i czasie przez niego wskazanym. Oznacza to, że o charakterze relacji decyduje jej faktyczny przebieg, a nie nazwa formalna umowy zawartej pomiędzy stronami. Zamiana umowy o pracę na cywilnoprawną przy jednoczesnym spełnieniu wskazanych warunków pozostaje niedopuszczalna.

Siedem dni na odwołanie od decyzji inspekcji pracy

Nowelizacja przewiduje, że decyzja inspektora Państwowej Inspekcji Pracy o zmianie umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę stanie się skuteczna natychmiast po wydaniu. Pracodawca będzie miał tylko siedem dni na złożenie odwołania do sądu pracy.

• Wątpliwości budzi zarówno bardzo krótki termin na odwołanie, jak i niejasna kwestia odpowiedzialności za koszty, gdyby po długotrwałym postępowaniu sądowym decyzja inspektora okazała się nieważna.
• Prawnicy podnoszą również pytanie o konsekwencje finansowe, w tym dotyczące rozliczonych ulg podatkowych oraz poniesionych nakładów inwestycyjnych w sytuacji, gdy przedsiębiorca zostanie zobowiązany do przekwalifikowania współpracy z kontrahentem B2B na stosunek pracy z mocą wsteczną.

„`