Fiasko programu „Rodzina 500 plus”. Zatrważające informacje w oficjalnym sprawozdaniu rządowym
Program „Rodzina 500 plus” miał bardzo ograniczony wpływ na dzietność – czytamy w sprawozdaniu z wykonania ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci za 2023 rok. Dokument ten trafił do Sejmu, pokazując jednoznacznie, że flagowy pomysł rządu PiS nie przyczynił się do wzrostu dzietności w Polsce.
Jak czytamy w artykule z „Rzeczpospolitej”, raport podsumowujący wpływ programu „Rodzina 500 plus” na wskaźnik urodzeń i zmniejszenie liczby rodzin żyjących w skrajnym ubóstwie jest pierwszym oficjalnym dokumentem, w którym ukazano porażkę projektu rządzonego przez Prawo i Sprawiedliwość.
„Rodzina 500 plus”. Wskaźnik urodzeń coraz niższy
Flagowy projekt PiS z 2016 roku był zapowiadany przez polityków tej partii jako jeden z najważniejszych programów prodemograficznych od początku III RP. Premier Beata Szydło zapewniała, że wsparcie finansowe sprawi, że rodziny zdecydują się na posiadanie większej liczby dzieci. Mimo tych zapowiedzi, jak wykazano w rządowym sprawozdaniu, polityczne prognozy się nie sprawdziły.
W pierwszych latach funkcjonowania programu zanotowano wzrost urodzeń, jednak później liczba ta znacząco spadła. W roku 2023 urodziło się tylko 272,5 tysiąca dzieci, czyli o 35,5 tysięcy mniej, niż przewidywały prognozy demograficzne GUS w wariancie niskim. Niska dzietność jest m.in. efektem zmniejszającej się ilości kobiet w wieku rozrodczym.
W ubiegłym roku wskaźnik dzietności obniżył się do poziomu 1,17, podczas gdy przed wprowadzeniem programu „500 plus” wynosił 1,29.
Miliardy na politykę prorodzinną. Mizerne skutki
W rządowym raporcie odniesiono się również do wskaźnika osób żyjących w skrajnym ubóstwie. Politycy PiS zakładali, że liczba ta znacząco spadnie po wprowadzeniu programu. Niestety, jak miało miejsce w przypadku dzietności, prognozy te się nie sprawdziły.
W 2023 roku wskaźnik osób żyjących w skrajnym ubóstwie wyniósł 6,6 procent, czyli więcej niż przed wdrożeniem programu. Według danych GUS, wskaźnik ubóstwa wtedy wynosił 6,5 procent.
Dramatycznie niski wskaźnik urodzeń i rosnące problemy z ubóstwem występują w Polsce pomimo coraz większych nakładów finansowych. W projekcie na rok 2025 przewidziano, że na politykę prorodzinną będzie przeznaczonych 97 miliardów złotych.
63 miliardy złotych z tej kwoty będzie stanowiło finansowanie programu „Rodzina 800 plus”. Pozostałe wydatki to inne świadczenia socjalne związane m.in. z niskim poziomem dochodów. Planowany jest również nowy program, „Aktywny rodzic”, przygotowany przez rząd Donalda Tuska. Tutaj przewidziane wydatki to 8,4 miliarda złotych.